Vandaag begint de Nationale Poëzie week. En rituelen en gedichten gaan heel mooi samen bij het herdenken en herinneren. Gedichten staan vol met symbooltaal: en zo kun je je eigen ervaringen en herinneringen aan de gedichten koppelen. In deze blog leggen we iets meer uit over symbooltaal en ook vertellen we waarom kinderen en gedichten een fijne combi zijn. En natuurlijk geven we gouden koestertips die je kunt inzetten bij de gedichten.
Wat is symbooltaal?
Symbooltaal is de taal die je verbindt met jouw binnenwereld. De woorden en zinnen in een gedicht kunnen bij eenieder weer iets anders bewerkstelligen. Taal ondersteunt een ritueel. En samen met de handeling en het symbool dat centraal staat, maakt taal een ritueel tot een mooi en plechtig geheel. Symbooltaal kan affirmerend werken en op deze manier gedachten versterken. Gedichten zijn dus een hele mooie manier om kinderen kennis te laten maken met symbooltaal. Er is geen goed of fout; het gaat om jouw herinneringen en jouw gevoel.
Waarom kinderen en gedichten een fijne combi zijn?
Kinderen staan nog heel erg open voor de symboliek van woorden. Je kunt door middel van gedichten een warme en veilige omgeving scheppen waarin verschillende levensverhalen samen kunnen komen.
Een gedicht geeft ruimte aan emoties en persoonlijke ervaringen.
Een gedicht kan voor kinderen die persoonlijk verlies hebben meegemaakt voorzien in een aanhaakmomentje: erkenning en herkenning.
Een gedicht geeft veiligheid
Wanneer je regelmatig een gedicht voorleest, wordt dit een herkenbaar moment voor de kinderen: dit kan op school maar ook zeker thuis. Die herkenbaarheid zorgt voor veiligheid en daarbinnen kan een thema als rouw en verlies een mooie plek vinden. Onze tip: sla een gedicht dat gaat over afscheid en verdriet niet over, maar lees het voor en kijk wat er gebeurt. Natuurlijk is het belangrijk dat je wel comfortabel bent met dit onderwerp. Een afwisseling in gedichten is daarom fijn.
Van een gedicht een ritueel maken
Van een gedicht kun je een ritueel maken. En ook kan een gedicht een mooie inleiding vormen voor een ritueel: om in de sfeer te komen. Wil je afscheid en verlies meer herkenning geven, dan kun je bijvoorbeeld een mooi kleed op een tafel leggen, en er een kaarsje op zetten om aan te steken. Je zult merken dat een brandende kaars extra gewicht geeft aan de woorden.
Vijf gouden koestertips voor bij een gedicht
Kinderen zullen de mooiste invalshoeken vinden in een gedicht. Bovendien kan het kinderen stimuleren om een connectie te maken met hun binnenwereld.
Wij geven vijf gouden koestertips voor bij een gedichten.
1. Bedenk een titel
Lees het gedicht voor zonder de titel te benoemen. Na afloop laat je kinderen een titel bedenken voor het gedicht.
2.Wat voel je?
Welke gevoel krijg je bij dit gedicht? Eventueel kun je gebruik maken van emotie-pictogrammen.
3. Aan wie denk je?
Een vraag die je kunt stellen als een gedicht bijvoorbeeld over afscheid nemen gaat. Je legt de vraag open neer en forceert niets. Kinderen hoeven geen antwoord te geven. Wel schep je op deze manier ruimte om kinderen eventueel de naam van een overleden dierbare te laten noemen.
4. Mooie zin of woord
Welke zin of woord uit het gedicht wil je op een briefje schrijven en bij je dragen?
5. Jouw illustratie
Maak een mooie tekening bij dit gedicht.
10 mooie dichtbundels
Ik huil omdat ik een traan heb, Stichting kinderen en poëzie
Gedichten van kinderen over verdriet, afscheid en de dood
Een bundel met gedichten die geschreven zijn door kinderen in de basisschoolleeftijd. De gedichten zullen ook andere kinderen aanspreken en deze kunnen hen tevens motiveren op zelf te gaan schrijven. De gedichten raken enorm en nemen je mee in de wereld van de kinderen.
Superguppie, Edward van de Vendel
Een dichtbundel met korte gedichten over alledaagse dingen. Op blz. 22 staat het gedicht Merel. Er lag een merel neergevouwen dood op het station.
Lichtjes in je ogen, Hans & Monique Hagen
Mooie korte gedichtjes. Perfect voor kinderen in de kleuterleeftijd. Standaard ligt deze dichtbundel in mijn klas. Op blz. 78 staat het gedicht pleisters. Over een poes die al zo oud is dat hij al bijna doodgaat misschien. Sluit mooi aan bij de ontwikkeling van kinderen en de vragen zie van die ontwikkelingsbehoefte stellen.
Wat je moet doen als je over een nijlpaard struikelt, Edward van de Vendel & Martijn van der Linden
Gedichten waar je wat aan hebt
Fantastische gedichten die die allerlei situaties voorzien van advies in dichtvorm. Geschikt voor kinderen vanaf negen jaar. Op blz. 32 staat het gedicht: Wat je moet doen als er iemand dood is gegaan die je niet zo goed kende.
Jij bent de liefste, Hans & Monique Hagen
Een dichtbundel geschikt voor onder- en middenbouw. Het gedicht Als opa besteedt aandacht aan de levensloop.
Ik blijf altijd bij je, Sjoerd Kuyper & Marit Törnqvist
Het gedicht Tijd kan een mooie aanzet zijn voor een gesprek over herinneringen en heden-verleden-toekomst.
Ik wou dat ik een vogel was, diverse auteurs
Een mooie verzameling met natuurgedichten: voor elke dag van het jaar een. Ook voor verschillende leeftijden geschikt. Op bladzijde 178 staat het gedicht Troostvogel. En op bladzijde 225 het gedicht Dood vogeltje. Dit zijn slechts enkele suggesties. Want er staan nog veel meer mooie gedichten in deze bundel.
Doodgewoon, Bette Westera
Een dichtbundel met gedichten die allemaal over rouw en verlies gaan.
Als vlinders spreken konden, Yvonne van Emmerik
Een bundel met gedichten en verhalen rondom afscheid en dood. Deze zijn ingedeeld per leeftijdscategorie.
Ik mis je in alle kleuren, Margreet Jansen
Een bundel met troostende en erkennende gedichten. De gedichten worden ondersteund door mooie beeldtaal.
In onze winkel hebben wij een mooie kaart met een gedicht van Esther: Ik denk aan je.
Esther van mijngoudentraan is rouw- en verliesbegeleider voor het onderwijs en het is haar missie om rouw en verlies bij kinderen te erkennen en bespreken, zodat er ‘gouden tranen’ mogen glinsteren.
Angelique van Studio Koester Booster is grafisch ontwerper en zet zich met Koester Booster in voor het koesteren van herinneringen en mooie momenten door het te vertalen in mooi vormgegeven beelden en producten.